Cholesterol trong máu là gì?

Cholesterol là một chất giống như sáp, chất béo mà cơ thể bạn cần để có sức khỏe tốt. Cholesterol không hòa tan trong nước, vì vậy nó không thể tự di chuyển qua máu của bạn. Để có thể vận chuyển cholesterol trong máu, gan của bạn sản xuất lipoprotein.

Lipoprotein là các phần tử được tạo ra từ chất béo và protein. Chúng đảm nhiệm vai trò mang cholesterol và chất béo trung tính (một loại lipid khác) qua máu. 

Cholesterol trong máu được vận chuyển trên các lipoprotein:

• Lipoprotein mật độ thấp (LDL), có thể hiểu đây là một loại cholesterol “xấu”
• Lipoprotein mật độ cao (HDL), có thể hiểu đây là một loại cholesterol “tốt”

Lipoprotein mật độ thấp (LDL)

LDL cholesterol (cholesterol “xấu”) là loại cholesterol trong máu được vận chuyển bởi các lipoprotein mật độ thấp. Nếu máu của bạn chứa quá nhiều LDL cholesterol, bạn có nguy cơ cao mắc bệnh cholesterol cao. Nếu không điều trị, cholesterol cao có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm đau tim và đột quỵ .

Cholesterol cao hiếm khi gây ra các triệu chứng trong thời gian đầu. Vì vậy, chúng ta cần kiểm tra mức cholesterol trong cơ thể một cách thường xuyên.

Mức cholesterol LDL “xấu” cao sẽ tạo ra các mảng bám (chất béo) tích tụ trong mạch máu. Điều này có thể dẫn đến đau tim, đột quỵ hoặc các vấn đề sức khỏe khác như tình trạng mỡ máu cao.

>>> Tham khảo thêm về chủ đề mỡ máu cao kiêng ăn gì

Mức cholesterol trong máu cao thường do thói quen lối sống không lành mạnh gây nên. Chẳng hạn như chế độ ăn uống không phù hợp, quá nhiều đồ chiên, dầu mỡ. Ngoài ra, cholesterol trong máu cao còn có thể do gen di truyền, lây từ bố mẹ sang con. 

Lipoprotein mật độ cao (HDL)

LDL cholesterol (cholesterol “tốt”) là loại cholesterol trong máu được vận chuyển bởi các lipoprotein mật độ cao. Cholesterol HDL “tốt” có thể làm giảm nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe vì HDL cholesterol sẽ mang cholesterol và các mảng bám tích tụ từ động mạch đến gan và đảo thải. Vì vậy cholesterol và các mảng bám dư thừa có thể được thải ra khỏi cơ thể.

Nguyên nhân khiến Cholesterol trong máu cao

Thói quen, lối sống không lành mạnh

Ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất béo bão hòa sẽ làm tăng mức cholesterol LDL “xấu”. Chất béo bão hòa được tìm thấy trong phần thịt mỡ và các sản phẩm từ sữa. Có khoảng 10% lượng calo hàng ngày cơ thể con người nạp vào đến từ chất béo bão hòa. Một số thực phẩm chứa nhiều chất béo làm cholesterol cao như bơ, mỡ lợn, kem dừa, sữa, socola trắng, bánh ngọt, thịt béo… Người bị cholesterol cao cần lưu ý các loại thực phẩm này để không nạp quá nhiều loại chất béo vào cơ thể.

Hoạt động thể chất

• Hút thuốc làm giảm cholesterol HDL (cholesterol “tốt”) và làm tăng cholesterol LDL (cholesterol “xấu”)
• Tinh thần xấu, căng thẳng thường xuyên có thể làm tăng mức độ của một số hormone , chẳng hạn như Corticosteroid. Những chất này có thể khiến cơ thể bạn tạo ra nhiều cholesterol LDL hơn.
• Uống quá nhiều rượu (hơn hai ly mỗi ngày đối với nam giới; một ly mỗi ngày đối với nữ giới) có thể làm tăng mức cholesterol LDL trong cơ thể.

Yếu tố di truyền

Các thành viên trong gia đình thường có mức cholesterol tương tự nhau. Vì vậy nếu một người xét nghiệm cho ra kết quả cholesterol máu cao thì có khả năng những người trong gia đình cũng có căn bệnh (mức cholesterol trong máu cao) tương tự. Tuy nhiên, cholesterol cao có thể do những nguyên nhân khác chứ không hoàn toàn do tiền sử gia đình bị cholesterol cao. Vì vậy, để chắc chắn, mọi người nên đi xét nghiệm máu định kỳ để kịp thời phát hiện và chữa trị bệnh nếu có.

Tuổi tác

Mức độ không lành mạnh của cholesterol có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi, ngay cả trẻ nhỏ cũng có thể mắc bệnh cholesterol cao. Tuy nhiên, cholesterol cao được chẩn đoán phổ biến nhất ở những người trong độ tuổi từ 40 đến 59. Khi càng lớn tuổi, khả năng trao đổi chất trong cơ thể dần kém đi, gan khó loại bỏ cholesterol LDL “xấu” hơn trước, điều này làm tăng nguy cơ phát triển cholesterol xấu trong máu, dẫn đến căn bệnh cholesterol cao.

Cách giảm cholesterol tại nhà

Để đạt và duy trì mức cholesterol khỏe mạnh, chúng ta có thể bắt đầu từ việc thay đổi chế độ ăn uống lành mạnh, phù hợp hơn, tránh việc tăng cholesterol LDL “xấu” trong cơ thể.

• Trong một số trường hợp, có thể giảm mức cholesterol mà không cần dùng thuốc. Ví dụ, chúng ta có thể thiết kế lại một chế độ ăn uống bổ dưỡng, lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và tránh hút thuốc lá để không làm tăng thêm nồng độ cholesterol xấu trong máu.
• Hạn chế ăn các loại thực phẩm có nhiều cholesterol, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa như cà phê, tôm, nội tạng động vật, bơ, sản phẩm từ sữa…
• Chọn các nguồn protein nạc, chẳng hạn như thịt gà, cá và các loại đậu
• Ăn nhiều loại thực phẩm giàu chất xơ như trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt
• Nên ưu tiên chọn thực phẩm nướng, hấp, quay thay vì thực phẩm chiên. Tránh thức ăn nhanh và các loại đồ ăn đóng gói sẵn, có đường

Trên đây là một số kiến thức về Cholesterol trong máu, nguyên nhân và cách giảm cholesterol tại nhà. Nhathuocviet.com hy vọng có thể đem lại nguồn thông tin hữu ích đến cho người đọc để phòng và tránh được bệnh cholesterol một cách hiệu quả nhất!

Xem thêm: Máu nhiễm mỡ nên ăn hoa quả gì và chế độ dinh dưỡng hàng ngày