Cây xạ đen: công dụng, phân loại và cách xử dụng

Tác dụng của cây xạ đen không chỉ dừng lại ở việc truyền miệng. Ngày nay, công dụng của loài cây này còn được giới khoa học công nhận là hữu ích với người dùng. Đó là gì? Cùng tìm hiểu qua bài viết này nhé!

Cây xạ Đen

Cây xạ Đen

Cây xạ đen có tác dụng gì?

Cây xạ đen hay còn được gọi là cây bách giải, cây đồng triều, bạch vạn hoa, cây dây gối, quả nâu… mọc tự nhiên trong rừng và rất dễ trồng. Theo Đông y thì cây xạ đen có vị đắng chát, tính hàn, có tác dụng hữu hiệu trong điều trị mụn nhọt, ung thũng, tiêu viêm, giải độc, giảm tiết dịch trong xơ gan cổ chướng…

Xạ đen vốn là loài cây mọc tự nhiên ở những đồi khô hạn rừng thưa hoặc các bờ bụi ven nương rẫy. Cây khá phổ biến ở các tỉnh trung du và miền núi thấp, tập trung chủ yếu ở tỉnh Hòa Bình. Đây cũng là nơi có khí hậu phù hợp nhất nên sự phát triển của cây xạ đen cũng như những dưỡng chất trong cây có công dụng hiệu quả.

Nhiều nghiên cứu cũng đã cho thấy, cây xạ đen đặc trưng với các công dụng như:

Hỗ trợ điều trị ung thư: Xạ đen có chứa hợp chất kháng ung thư: Flavonoid – một loại chất có tác dụng chống oxy hóa có tác dụng phòng chống ung thư hiệu quả. Đã có nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh tác dụng phòng và hỗ trợ điều trị ung thư của cây xạ đen.

Hỗ trợ máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ: Sử dụng xạ đen tốt cho người bệnh máu nhiễm mỡ đã được minh chứng từ công trình nghiên cứu của Học Viện Quân Y: Sử dụng nước đun sắc từ cây thuốc nam này mỗi ngày, tình trạng máu nhiễm mỡ hay mỡ có trong gan được cải thiện khá tốt.

Hỗ trợ điều trị viêm gan, xơ gan, men gan cao: Đây là loại thảo dược được các thầy thuốc sử dụng trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan như: viêm gan, xơ gan, men gan cao.

Cải thiện giấc ngủ, trị suy nhược thần kinh: Cây xạ đen vị hơi chát, đắng, tính hàn có tác dụng rất tốt với người bị mất ngủ thường xuyên do suy nhược thần kinh hoặc thiếu máu (dạng âm hư hỏa vượng theo đông y). Ngoài ra giúp tăng cường tuần hoàn máu não, giúp điều trị chứng hoa mắt chóng mặt.

Hỗ trợ điều trị cao huyết áp, bình ổn huyết áp: Ngoài khả năng ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị u bướu, cây thuốc còn có tác dụng trong chữa huyết áp cao, điều hòa huyết áp không ổn định. Sử dụng xạ đen trong hỗ trợ điều trị cao huyết áp cũng rất đơn giản, chỉ cần đun lá cây xạ đen với nước uống mỗi ngày, hoặc pha trà uống hàng ngày.

Chữa bệnh mụn nhọt, lở ngứa: Cây xạ đen có vị đắng chát, tính hàn, có tác dụng hữu hiệu trong hỗ trợ điều trị mụn nhọt, lở ngứa hiệu quả.

Hỗ trợ điều trị bệnh viêm nhiễm: Bệnh viêm nhiễm, lở loét sử dụng cây xạ đen sẽ giúp các vết thương bị viêm mau lành. Những người mắc bệnh lậu cũng có thể giảm bệnh bằng việc sử dụng cây xạ đen.

Hỗ trợ điều trị tiểu đường: Tiểu đường là căn bệnh rất nhiều người mắc phải, để giảm bệnh này rất nhiều người đã sử dụng xạ đen để chữa bệnh và tác dụng rất hiệu quả.

Tăng sức đề kháng cơ thể: Xạ đen còn được rất nhiều người sử dụng trong việc giảm đau các khớp của cơ thể và tăng sức đề kháng, phòng chống bệnh tật cho những người tuổi già.

Một số công dụng của cây Xạ Đen

Một số công dụng của cây Xạ Đen

Phân loại cây xạ đen

Trên thế giới cây xạ đen phân bố tại Quảng Đông, Phúc Kiến, Quảng Tây, Vân Nam – Trung Quốc, ở Ấn Độ, Malaysia và khu vực tỉnh Hòa Bình của Việt Nam.

Về phân loại, cây họ xạ có tất cả 9 loại gồm:  Xạ đen, xạ vàng, xạ đỏ, xạ trắng, xạ can …. Các cây họ Xạ tiếng Mường gọi là cồn duồng, duồng khụ (khụ là già, người già có vị thế trong bản làng). Câu này hàm ý chỉ Cây xạ đen là cây được đánh giá cao trong y học cổ truyền ở Hòa Bình.

Hòa Bình là nơi đầu tiên phát hiện ra cây xạ đen ở nước ta. Nhờ những đặc điểm vùng miền về đất đai và khí hậu mà cũng cho chất lượng cao hơn so với những giống xạ đen được ươm trồng nhân tạo ở những địa phương khác.

Hiện nay còn có một loại rất giống với xạ đen, người dân gọi là xạ lai. Những cây xạ lai này thân rất to, thường có kích cỡ đường kính thân từ 5 đến 10cm (Bởi vậy mà khi chặt ra người ta phải chặt vụn thành nhiều miếng nhỏ thi mới phơi khô được). Mỗi cây xạ lai người ta thu hoạch được cả trăm Kg cây.

Cách sử dụng cây xạ đen

Toàn bộ cây xạ đen gồm lá, thân và rễ cây đều sử dụng làm thuốc cách dùng như sau:

Định lượng sử dụng:

50-60g lá, thân xạ đen khô/ngày. (Thân Xạ đen nên thái thật mỏng phơi khô)

Chia làm 2 phần, pha nước uống trong ngày vào buổi sáng và buổi chiều.

Dụng cụ chuẩn bị:

1 bình giữ nhiệt (hoặc tích pha trà tươi)

1 lít nước sôi.

Cách pha:

Chuẩn bị: Lấy 25g xạ đen khô đem rửa sạch, bỏ vào bình giữ nhiệt

Tráng trà: Chế khoảng 100 ml nước sôi để trần qua, sau đó đổ nước này đi.

Pha trà: Tiếp tục đổ thêm 1 lít nước sôi vào bình, đậy nắp kín để trong thời gian 30 phút là dùng được.

Nước xạ đen có màu nâu sẫm, vị thơm mát, ngọt nhẹ uống rất thích, đặc biệt là vào những ngày thời tiết nắng nóng. Bạn có thể dùng cây xạ đen uống hàng ngày thay cho các loại trà thông thường.

Nước Xạ Đen

Nước Xạ Đen

Kinh nghiệm sử dụng cây xạ đen:

Sử dụng cây xạ đen uống hàng ngày không hề gây tác dụng phụ hoặc ảnh hưởng đến quá trình sinh nở sau này nên bạn có thể hoàn toàn yên tâm sử dụng lâu dài.